Μίνι ασφαλιστικό με 17 ρυθμίσεις

Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΤΙΚΟΥ

Ρυθμίσεις που αφορούν άμεσα και έμμεσα πάνω από 1,5 εκατομμύριο εργαζόμενους και συνταξιούχους περιλαμβάνει ένα πακέτο από 17 νέες ασφαλιστικές διατάξεις που φέρνει το υπουργείο Εργασίας προς ψήφιση στη Βουλή με το νομοσχέδιο για την… «επανίδρυση» του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ). Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η θέσπιση της κάρτας εργασίας ως προϋπόθεση για να έχουν μείωση εισφορών κατά 10% οι συνεπείς προς τα ταμεία εργοδότες, ενώ ενισχύονται και με στελέχη του ΣΔΟΕ οι έλεγχοι για την ανασφάλιστη εργασία. Θεσπίζονται αυστηρές ποινές, ενώ το ΙΚΑ θα μπορεί να κατάσχει και περιουσιακά στοιχεία οφειλετών του.
Ωστόσο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι «ασφαλιστικές» ρυθμίσεις, καθώς οι περισσότερες από αυτές είναι κατά το κοινώς λεγόμενο «περιπτωσιολογικές».
Στο «μίνι ασφαλιστικό» που συντάχθηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Γ. Κουτρουμάνη, δεν περιλαμβάνεται η πολυδιαφημισμένη παράταση της συνταξιοδότησης με 37ετία χωρίς όριο ηλικίας.
Οι σημαντικότερες διατάξεις είναι οι εξής:

1. Ερχεται η προσωρινή σύνταξη που θα είναι ίση με το 80% της κανονικής. Η ρύθμιση ισοδυναμεί με ντε φάκτο μείωση των καινούργιων συντάξεων σε ποσοστό έως 20% και αυτό γιατί προϋπόθεση για να βγει η προσωρινή είναι να δηλώσουν τα ταμεία ότι αδυνατούν να βγάλουν την πλήρη σύνταξη μετά από 3 μήνες (από ένα ταμείο) ή 6 μήνες (για διαδοχική ασφάλιση). Επειδή λοιπόν κανένα ταμείο δεν μπορεί να βγάζει συντάξεις σε τόσο σύντομο χρόνο (σήμερα χρειάζονται 12 μήνες για σύνταξη από ένα ταμείο και πάνω από 2 χρόνια όταν υπάρχει διαδοχική ασφάλιση), είναι βέβαιο ότι όλα τα ταμεία θα αντικαταστήσουν τις κανονικές από τις προσωρινές συντάξεις, αφού εξαντλήσουν τους 3 και 6 μήνες για να διαγνώσουν ότι… δεν μπορούν να δώσουν κανονική σύνταξη. Που σημαίνει ότι ακόμη και η προσωρινή θα βγαίνει 3 μήνες μετά την αίτηση! Μόνο αν δηλώσει ένας εργαζόμενος ότι θέλει να περιμένει για μήνες και χρόνια, δεν θα εκδίδεται η προσωρινή σύνταξη. Ακόμη και με 15 χρόνια ασφάλισης (κατώτατα όρια) αντί των 487 ευρώ θα δίνεται προσωρινή σύνταξη ίση με το 90%, δηλαδή 438 ευρώ!

2. Επεκτείνεται η προστασία των μητέρων από ενδεχόμενη απόλυση για 18 μήνες (αντί για 12) μετά τη γέννα. Η ρύθμιση είναι ευνοϊκή καθώς προστατεύει τις εργαζόμενες οι οποίες μόνο για «σπουδαίο λόγο» μπορεί να απολυθούν μέσα σε αυτό το 18μηνο. Ως σπουδαίος λόγος -αναφέρεται στη διάταξη- δεν είναι η «μειωμένη απόδοση της εργαζόμενης μητέρας».

3. Καθιερώνεται εισφορά 4% για 65.000 εργαζόμενους στο Δημόσιο (με σύμβαση αορίστου χρόνου και όχι μονίμου υπαλλήλου) για τη λήψη εφάπαξ.

4. Θεσπίζεται η ταυτόχρονη εξαγορά και από τους δύο συζύγους του ιδιωτικού τομέα, πλασματικού χρόνου ασφάλισης λόγω τέκνων (έως 5 έτη). Η εξαγορά γίνεται με εισφορά 165,2 ευρώ τον μήνα και 50 ευρώ τον μήνα για κύρια και επικουρική ασφάλιση (το 20% + 6% του 25πλάσιου του βασικού ημερομισθίου) ενώ η μητέρα που θα προσθέσει αυτά τα χρόνια στην ασφάλισή της δεν θα μπορεί να κάνει χρήση της δυνατότητας να βγει στη σύνταξη με ανήλικο. Σημειώνεται ότι αυτός ο πλασματικός χρόνος ήταν χωρίς επιβάρυνση με τον νόμο Πετραλιά για όσους αποκτούσαν παιδιά μετά το 2000. Επειδή όμως το μέτρο επεκτάθηκε και σε όσους απέκτησαν παιδιά πριν από το 2000, αποφασίστηκε το κόστος εξαγοράς να επιβαρύνει τους ίδιους τους εργαζόμενους.

5. Αναγνωρίζονται στον ΟΑΕΕ μέχρι 5 έτη από το διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ της έναρξης επαγγέλματος και της υπαγωγής στην ασφάλιση του εν λόγω ταμείου. Δεν δικαιούνται να αναγνωρίσουν τον χρόνο αυτό όσοι ασφαλίστηκαν για το ίδιο διάστημα σε άλλο ταμείο. Για την αναγνώριση καταβάλλεται ως εισφορά το ποσό της 5ης ασφαλιστικής κατηγορίας, ενώ η σύνταξη προσαυξάνεται κατά 2%.

6. Αναγνωρίζεται ως συντάξιμος ακόμη και ο χρόνος που εξέτισαν ποινή οι αντιρρησίες συνείδησης, που δεν υπηρέτησαν στον στρατό.

7. Αλλάζουν τα εισοδηματικά κριτήρια για το ΕΚΑΣ και πλέον συνυπολογίζονται και εισοδήματα από συμμετοχή δικαιούχων σε εταιρείες, συμβούλια κ.ά. Για το 2011 δικαιούχοι ΕΚΑΣ (από 230 έως 57,50 ευρώ/μήνα) είναι όσοι έχουν ατομικό ετήσιο εισόδημα από συντάξεις (κύριες, επικουρικές και βοηθήματα), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα μέχρι 8.472,09 ευρώ.

8. Μειώνεται στα 10 αντί 15 χρόνια η διάρκεια συμβίωσης ενός ζευγαριού, προκειμένου ο ένας εκ των δύο να διεκδικήσει σύνταξη μετά από διαζύγιο. Ο σύζυγος που δικαιούται τμήμα της σύνταξης (70%) μετά από διαζύγιο, δεν πρέπει να έχει εισόδημα άνω των 10.000 ευρώ Σε περίπτωση θανάτου του/της πρώην συζύγου, το ποσό σύνταξης που δικαιούται ο χήρος ή η χήρα επιμερίζεται κατά 75% στον χήρο ή χήρα και 25% στον/στη διαζευγμένο/-η.

9. Τα ταμεία μπορούν να νοικιάζουν για 12 χρόνια (αντί για 5), τα ακίνητά τους με ελάχιστο ενοίκιο ίσο με το 6% της αντικειμενικής τους αξίας. Επίσης μπορούν να διαθέτουν μέχρι το 7% των διαθεσίμων τους (από 2% που είναι σήμερα) για την αγορά εντόκων γραμματίων του δημοσίου.

10. Επαναδιατυπώνεται η διάταξη για την αυτασφάλιση όσων απολύονται σε ηλικίες άνω των 55 ετών. Θα μπορούν να πάρουν ένσημα 3 ετών για να βγουν στη σύνταξη, ενώ στο κόστος θα συμμετέχει ο εργοδότης που τους απολύει και ο ΟΑΕΔ. Στην ουσία η διάταξη λειτουργεί ως αποτροπή απολύσεων όσων είναι 55-64 ετών. Η εφαρμογή του μέτρου θα πάρει χρόνο καθώς απαιτείται υπουργική απόφαση. Παράλληλα όσοι δεν έχουν συμπληρώσει 4.500 ημέρες ασφάλισης μπορούν να υπαχθούν σε προσυνταξιοδοτικό πρόγραμμα του ΟΑΕΔ για κάλυψη των ενσήμων που τους λείπουν αφού συμπληρώσουν 3 μήνες ανεργίας.

11. Μειώνονται σε 50 τα απαιτούμενα για το 2010 ένσημα προκειμένου να έχουν βιβλιάριο υγείας άνεργοι και εργαζόμενοι.

12. Ενοποιούνται οι διατάξεις για τις συντάξεις χηρείας αλλά και οι περιορισμοί για την απασχόληση των συνταξιούχων γήρατος και αναπηρίας καθίστανται ενιαίες σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.

13. Προβλέπεται και για τους άνδρες με 25ετία η δυνατότητα συνταξιοδότησης λόγω ανάπηρου ή ανίκανου προς εργασία τέκνου, με προϋπόθεση να εργάζονται και οι δύο γονείς.

14. Αυξάνονται κατά ένα έτος κάθε χρόνο τα έτη ασφάλισης (από 35 σε 40) των ναυτικών και τουριστικών πρακτόρων ασφαλισμένων του ΤΑΝΠΥ που συνταξιοδοτούνται στο 60ό έτος της ηλικίας τους. Σε περίπτωση συνταξιοδότησης στο 58ο έτος το όριο ηλικίας αυξάνεται και πάει στο 60ό.

15. Ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ μπορούν να υποβάλουν αίτηση για σύνταξη χωρίς να διακόψουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα. Η σύνταξη όμως καταβάλλεται από τις αρχές του επόμενου της διακοπής μήνα. Σε όσους απονέμεται προσωρινή αναπηρική σύνταξη παρέχεται η δυνατότητα διατήρησης της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, εφόσον δεν προσφέρουν προσωπική εργασία.

16. Οι ασφαλισμένοι του ΤΣΑ μπορούν να μεταταγούν από την 3η στην 5η ασφαλιστική κατηγορία του ΟΑΕΕ, εφόσον για κάθε έτος καταβάλουν 250 ευρώ για να έχουν προσαύξηση της μελλοντικής τους σύνταξης.

17. Μειώνονται κατά 50% οι εισφορές στον ΟΑΕΕ για όσους είναι μέλη εταιρειών Κοινωνικής Οικονομίας. Η απαλλαγή ισχύει για 3 χρόνια.